Dopalacze

Artykuł ten piszemy z myślą o zdrowiu i bezpieczeństwu naszego społeczeństwa. Dopalacze są groźniejsze od narkotyków ponieważ często skład tych pierwszych jest nam nieznany i niezwykle trudno jest nieść efektywną i szybką pomoc osobom przez nie zatrutym. Niniejszy artykuł kierujemy przede wszystkim do ludzi młodych, którzy często sięgają po tego typu specyfiki z wielu różnych powodów nie znając konsekwencji zażywania tych substancji lub świadomie je ignorując. Spróbujemy uświadomić wam co to są dopalacze, jak działają i jaki mają wpływ na organizm, jakie są skutki zażywania dopalaczy a także przedstawimy niektóre z nich.
Dopalacze to różnego rodzaju substancje i mieszanki, które swoim działaniem psychoaktywnym przypominają narkotyki. Ciężko jest określić czym dokładnie są dopalacze ponieważ nie ma ich dokładnej definicji. Jedni uważają je za legalny rodzaj narkotyków drudzy określają je jako substancje psychoaktywne a jeszcze inni (sprzedawcy) mówią na nie produkty kolekcjonerskie.
​Obecnie na liście substancji zakazanych wchodzących w skład dopalaczy znajduje się 114 pozycji a o to niektóre z nich:
  • ~”Mocarz” - jest to susz roślinny nasączony syntetyczną substancją z grupy pochodnych kanabinoidów. W jego skład wchodzą różnego rodzaju mieszanki. Ten syntetyczny nowoczesny narkotyk ma 800 razy większą siłę działania niż niesyntetyczna marihuana. Osoby, które zażyły „Mocarza” opisują ten efekt jako „wystrzelenie z mózgu”. Po jego zażyciu nie ma się kontroli nad własnym ciałem. Najczęstszymi skutkami zażycia tego dopalacza to agresywne zachowanie oraz brak możliwości autoobrony. W skrajnych sytuacjach może dojść do zatrzymania akcji serca i ciężkiej niewydolności ośrodkowego układu nerwowego.
  • ~”Tajfun” - pierwsze efekty po jego zażyciu pojawiają się po kilku minutach a po ok 30min uaktywnia się pełna moc. Po każdym jego zażyciu może działać inaczej ale są dwie cechy wspólne: silne znieczulenie oraz uczucie „biernego obserwatora”. Może pojawić się amnezja duże poczucie siły i pewności siebie oraz wzrasta agresja. Efekty utrzymują się ok 5 godzin i zanikają przez całą dobę. Bardzo często zwłaszcza na początku mogą pojaiwć się nudności i wymioty. Zażywanie dużych ilości tego specyfiku może prowadzić do uszkodzenia mózgu a w ostateczności do śmierci.
  • ~”Krokodyl” - jest to rosyjski wynalazek 10 razy mocniejszy od heroiny. Zawarta jest w nim dezomorfina (pochodna morfiny), która zanieczyszczona jest benzyną, rozcieńczalnikami, kwasem solnym, jodem i fosforem. Działa bardzo silnie na organizm. Zażywanie tej substancji powoduje dosłowne gnicie tkanek co prowadzi do odpadania płatów ciała. Ludzie, którzy zażywają „Krokodyla” umierają najpóźniej po 2-3 latach od zażycia.
Po spożyciu dopalaczy może wystąpić cała gama różnych objawów. Spektrum powikłań po ich zażyciu jest bardzo szerokie, każde sięgnięcie po takie środki jest bezpośrednim zagrożeniem życia bądź zdrowia. Dopalacze jako substancje psychoaktywne pozbawiają kontroli nad własnymi odruchami. Działania osoby pod ich wpływem stanowią także zagrożenie dla innych osób, prowadzą nawet do zabójstw.
Występujące objawy i powikłania:
-szkliste oczy, rozszerzone lub zwężone źrenice
-bóle głowy
-ślinotok
-przyspieszona akcja serca
-bóle w klatce piersiowej
-udar mózgu
-zawał serca
-śpiączka
-utrata przytomności
-niewydolność nerek
-niewydolność wątroby
U osoby pod wpływem dopalaczy występują znaczne zmiany w zachowaniu:
-pobudzenie lub ospałość
-nadwrażliwość zmysłowa
-szybko zmieniające się nastroje od stanów depresyjnych do euforii
-brak kontaktu ze światem zewnętrznym
-stany lękowe
-bezsenność
-stany agresji w tym samoagresja przykładowo próby samobójcze
-omamy
-zaburzenia osobowości
Nie można pozostawiać osoby, którą podejrzewamy o znajdowanie się pod wpływem dopalaczy. W takim przypadku należy wezwać niezwłocznie pomoc medyczną. Aby udzielić pomocy przed przed przyjazdem pomocy należy:
- ustalić jaką substancje osoba zażyła i w jakich ilościach - jeśli jest to możliwe i ofiara jest w stanie rozmawiać
- nie należy wywoływać wymiotów u takiej osoby i lepiej jej nic nie podawać do picia, nie należy podawać żadnych leków
- pobudzoną osobę należy uspokoić i zanieść np. w bezpieczne pomieszczenie
- należy starać się utrzymać ofiarę zatrucia w przytomności
- w przypadku gdy ofiara zatrucia jest nieprzytomna ale oddycha, należy ułożyć ją w bezpiecznej pozycji i czekać na przyjazd pomocy medycznej, pilnujemy by nie doszło do zakrztuszenia
- w przypadku utraty przytomności najpierw sprawdzamy puls oraz upewniamy się czy ofiara zatrucia oddycha; jeśli nie, należy wykonywać sztuczne oddychanie do momentu aż oddech i tętno powrócą.
Jeżeli podejrzewamy, że sami zażyliśmy coś, czego nie chcieliśmy zażyć, możemy w każdej chwili zgłosić się na oddział ratunkowy. Uzależnieni od dopalaczy mogą uzyskać pomoc w formie leczenia i rehabilitacji.

Wykrywanie dopalaczy
Jak dobrze wiadomo, dopalacze są to substancje, których zbadanie nie należy do najprostszych. Badanie próbek substancji, jeśli zostały zabezpieczone, nie jest trudne. Znacznie trudniej jest stwierdzić, co brała osoba zatrzymana. To co zażyła jest możliwe do stwierdzenia jedynie poprzez badanie krwi. Takie badanie jest bardzo trudne do wykonania ponieważ z ogromnej ilości substancji (liczymy je nawet w tysiącach) musimy wyodrębnić jedynie kilka z nich. Istnieje jednak kilka innych skutecznych metod ale mają one ograniczone pole działania. Badania wykonywane za pomocą metod instrumentalnych np. spektroskopia w podczerwieni czy chromatografii gazowej w połączeniu ze spektroskopią mas są skuteczne i stosunkowo proste do wykonania ale tylko pod warunkiem gdy w naszej bazie danych znajduje się „chemiczny odcisk palca” poszukiwanej substancji. Natomiast do substancji przez nas nie znanych (mowa tutaj o czystych próbkach a nie o zawartości tych substancji we krwi) opracowano przesiewową metodę LC-MS/MS-TOF łącznie z jądrowym rezonansem magnetycznym (NMR) na identyfikację związków należących do różnych grup chemicznych, bez konieczności korzystania z komercyjnych baz widm referencyjnych (masowych oraz fragmentacyjnych) analizowanych cząsteczek oraz metodę LC-CAD z uniwersalną kalibrację co umożliwia oznaczanie zawartości nieznanych lub nowo zidentyfikowanych związków bez konieczności stosowania materiałów odniesienia.
Źródła